allardàre, allardiài , vrb Definitzione pònnere lardu, ingrassare; istidhigare su lardu allutu a sa petza orrostindho, pònnere fitas de lardu a sa petza coendho; rfl. nau de ccn., su si crèdere meda / allardàresi de una cosa = abantaisí de calincuna cosa Sinònimos e contràrios illardionare, ingrassai, saginai / istedhiare, preutire, untinare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu prendre de l'embonpoint Ingresu to fatten, to lard Ispagnolu engordar, mechar Italianu diventare pìngue, lardellare Tedescu dick werden, spicken.
ammaciociàe, ammaciociài , vrb Definitzione fàere a macióciu, pònnere prupas, crèschere Sinònimos e contràrios imprupire Frases Olghixedha… in cussu tempus gei fuit Olghixedha, ma immoi gei s'est ammaciociada! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grossir, engraisser Ingresu to fatten Ispagnolu engordar, echar carnes Italianu diventar grasso, impolpare Tedescu dick werden.
aozàre , vrb Definitzione pònnere ógiu; nau de sa nughe, essire contomosa (candho est passada, bècia de un’annu); nau de su laore o de s'erba, andhare male po su istare a tropu isciustos e, segundhu su logu, dhu narant fintzes po acapiare sa bide noa créschia meda Sinònimos e contràrios aogire, ingrassai | ctr. isozare 3. nois semus irmamandhe e aozandhe totu paris, lah! ◊ est aozandhe sa bide a bilighinzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu engraisser Ingresu to fatten Ispagnolu engordar Italianu impinguare Tedescu dick werden.
imprupíre, imprupíri , vrb: impulpiri, impurpie, impurpire Definitzione pònnere prupas, crèschere in prupas, nau de animales, gente e fintzes frutos Sinònimos e contràrios ammaciociae, imprupai, impurpatzire | ctr. ispurpire Frases sa morisca est totu ossu: no bi at impurpidu ca no li at próidu ◊ s'olia comente proet in atunzu s'impurpit ◊ sos pibionedhos de s'àghina sunt imprupinne Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu engraisser Ingresu to fill out Ispagnolu engordar, volverse pulposo Italianu impolpare Tedescu dick werden.
ingrussài , vrb: ingrussare Definitzione essire o fàere prus grussu, crèschere de o sa grussària, nau fintzes de sa carena, de fémina príngia; nau de is errios, prènnere de abba candho calat a meda; a logos bolet nàrrere a ischedrare is muros / i. sa boxi = fàghere sa boghe russa, coment'e serragados Sinònimos e contràrios introssai, introssiri | ctr. ifiniare, infinigae, insutiligai Frases e sighit a frocare: su nie est ingrussendhe! ◊ fint úrigas sas naes ingrussàndhesi in d-unu modu raru (C.Longu)◊ cumprendusí fiat issa: dhi cresciant is titas, s'ingrussànt is ancas (I.Lecca) 2. is frúminis e is arrius si fiant ingrussaus bessendindi de is màrginis (S.A.Spano) 3. su veterinàriu at iscartau sa corada ca portàt su figau ingrussau ◊ sos dotores no adiant mai vistu unu coro ingrussatu che a su suo Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grossir, fortifier Ingresu to grow stronger Ispagnolu engrosar Italianu ingrossare, irrobustire Tedescu dick werden, sich stärken.